ในยุคที่ชีวิตหมุนเร็วและเร่งรีบ หลายคนเลือก “อาหารจานด่วน” เป็นทางออกของความหิว เพราะหาง่าย กินสะดวก และรสชาติดีจนติดใจไม่รู้ตัว แต่เบื้องหลังของความอร่อยที่ไม่ต้องรอนานเหล่านั้น กลับซ่อน “ภัยเงียบ” ที่ค่อย ๆ ทำลายสุขภาพอย่างช้า ๆ โดยเฉพาะในกลุ่มที่เรียกได้ว่าเป็น Junk Food Lover คนที่บริโภคอาหารจานด่วนเป็นประจำจนกลายเป็นนิสัย
Junk Food หมายถึง อาหารที่มีแคลอรีสูง ไขมัน น้ำตาล และโซเดียมมาก แต่มีคุณค่าทางโภชนาการต่ำ เช่น เฟรนช์ฟรายส์ เบอร์เกอร์ ไก่ทอด พิซซ่า ขนมขบเคี้ยว เครื่องดื่มน้ำตาลสูง และขนมอบต่าง ๆ อาหารเหล่านี้ให้พลังงานเกินความต้องการของร่างกาย แต่แทบไม่ให้ประโยชน์ด้านวิตามิน แร่ธาตุ หรือใยอาหารเลย แม้จะไม่แสดงอาการผิดปกติในระยะสั้น แต่การกิน Junk Food เป็นประจำอาจนำไปสู่โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ที่ค่อย ๆ ก่อตัวขึ้นทีละน้อย หนึ่งในนั้นคือ “ภาวะไขมันพอกตับ” ซึ่งหลายคนยังเข้าใจว่าเกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์เท่านั้น ทั้งที่ในความจริงแล้ว การกินอาหารมันจัด หวานจัด และขาดการออกกำลังกาย ก็เป็นต้นเหตุหลักที่ทำให้ไขมันสะสมในตับเกินปกติได้เช่นกัน บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจถึงภัยเงียบของการเสพติด Junk Food ว่าเชื่อมโยงกับภาวะไขมันพอกตับอย่างไร อันตรายแค่ไหน และเราจะปรับพฤติกรรมเพื่อปกป้องตับได้อย่างไร ก่อนที่ทุกอย่างจะสายเกินไป
ภาวะไขมันพอกตับ คือภาวะที่มีไขมันสะสมอยู่ภายในเซลล์ตับมากเกินกว่าปกติ หากปล่อยให้สะสมมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยไม่ดูแล อาจนำไปสู่โรคร้ายแรงอย่าง เช่น ตับอักเสบ ตับแข็ง หรือแม้กระทั่ง มะเร็งตับ ได้ ในระยะแรก ไขมันพอกตับมักไม่แสดงอาการชัดเจน ทำให้หลายคนไม่รู้ตัวว่ากำลังมีปัญหาสุขภาพและมักละเลยการดูแลตัวเอง จนเมื่ออาการปรากฏ ก็อาจสายเกินแก้
วิธีคัดกรองภาวะไขมันพอกตับ
เจาะเลือดดูการทำงานของตับ ว่ามีค่าการอักเสบสูงกว่าปกติหรือไม่ ในผู้ที่มีภาวะไขมันพอกตับอาจพบระดับน้ำตาล และระดับไขมันในเลือดสูงกว่าปกติร่วมด้วย
การตรวจอัลตราซาวด์บริเวณช่องท้อง จะพบว่า ตับอาจมีขนาดโตขึ้น และมีลักษณะขาวขึ้นเมื่อเทียบกับไตและม้าม
Fibroscan เป็นการตรวจความยืดหยุ่น พร้อมกับประเมินไขมันสะสมภายในเนื้อตับ เพื่อสำรวจความเสียหายของเนื้อเยื่อตับว่ามีมากน้อยเพียงใด
วิธีรักษาภาวะไขมันพอกตับ โดยปัจจุบันยังไม่มียารักษาภาวะไขมันพอกตับโดยตรง แต่สามารถใช้วิธีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
- งดหรือลดการรับประทานอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวสูง
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
- หากมีน้ำหนักตัวมากกว่าเกณฑ์ปกติ ควรลดน้ำหนัก
ที่มา: โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
