โรคพิษสุนัขบ้า เป็นโรคติดเชื้อทางระบบประสาทเกิดจากเชื้อไวรัส ชื่อ เรบีส์ ไสรัส (Rabirs) ซึ่งเกิดโรคได้ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิด เช่น คน สนุข แมว ลิง กระรอก ค้างคาว ฯลฯ โรคนี้ก่อให้เกิดอาการผิดปกติทางระบบประสาทส่วนกลาง
สามารถติดโรคพิษสุนัขบ้าจากทางใดบ้าง
- ถูกสัตว์ที่เป็นโรคกัด เชื้อไวรัสจากน้ำลายของสัตว์ที่เป็นโรคจะเข้าสู่ร่างกายทางบาดแผล ที่ถูกกัด
- ถูกสัตว์ที่เป็นโรคเลีย การถูกสัตว์ที่เป็นโรคเลียผ่านผิวหนังปกติจะไม่ติดโรคจากสัตว์เหล่านั้น
ยกเว้นกรณีที่บริเวณที่ถูกเลียมีบาดแผลรอยถลอกหรือรอยขีดข่วน ในกรณีนี้จะมีโอกาสติดเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าได้รวมทั้งกรณีถูกเลียที่ริมฝีปากหรือนัยน์ตา
ลักษณะอาการคนที่เป็นโรคพิษสุนัขบ้า
- ในระยะ 2-3 วัน อาจมีอาการไข้ต่ำ ๆ
- เจ็บคอเบื่ออาหาร อ่อนเพลีย คันหรือปวดแสบปวดร้อนบริเวณแผลที่กัด
- ตื่นเต้นง่าย กระสับกระส่าย กลืนอาหารลำบาก
- ชักเกร็ง กลัวน้ำ
ข้อควรปฏิบัติภายหลังจากถูกสัตว์กัด
- ล้างแผลทันทีด้วยน้ำสะอาด ฟอกด้วยสบู่ 2- 3 ครั้งแล้วทาแผลด้วยโพวิดีนหรือเบตาดีน
- ถ้าสุนัขตายให้นําซากมาตรวจ ถ้าหากสุนัขไม่ตายให้ขังไว้ดูอาการ 10 วันหรือนําไปให้ สัตวแพทย้ดูอาการ
- พบแพทย์ทันที ผู้ป่วยที่โดนสัตว์กัดหรือข่วนทุกราย ต้องไปพบแพทย์โดยเร็ว เพื่อพิจารณาฉีดวัคซีนพิษสุนัขบ้า และป้องกันบาดทะยัก
วิธีการป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า
- นำสัตว์เลี้ยงไปรับวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้าเป็นประจำทุกปี
- พยายามป้องกันไม่ให้ถูกสัตว์กัด หรือข่วน
- หากเป็นผู้ที่มีความเสี่ยงที่จะถูกสัตว์กัดหรือข่วนโดยง่าย เช่น ผู้ดูแลสัตว์ ให้เข้ารับวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้าล่วงหน้า
วัคซีนที่ใช้ป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า
วัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้าเราใช้ชนิดที่ทำจากเซลล์เพาะเลี้ยง (ฉีด4-5 ครั้งเท่านั้น) เพราะมีประสิทธิภาพสูง ไม่ทำให้เกิดผลข้างเคียงทางระบบประสาท สถานเสาวภาใช้โปรแกรมการฉีดวัคซีน 2 แบบ คือ แบบฉีดเข้ากล้ามเนื้อและแบบฉีดเข้าในผิวหนัง ผู้ป่วยจําเป็นต้องมารับการฉีดวัคซีนตามนัดทุกครั้ง
ในปัจจุบันวิทยาการด้านการเฝ้าระวังป้องกันควบคุมดูแล รักษา และวินิจฉัยโรคสุนัขบ้า มีการพัฒนาและปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง สถานเสาวภา สภากาชาดไทย เป็นสถาบันทางด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์ ซึ่งมีพันธกิจหลักเกี่ยวกับโรคพิษสุนัขบ้า การค้นคว้าในเรื่องสัตว์พิษและพืชพิษและยังมีผลงานวิจัยเกี่ยวกับเรื่องโรคพิษสุนัขบ้าที่ได้รับการตีพิมพ์ในระดับนานาชาติ ในด้านงานบริการคลินิกสถานเสาวภาเปิดให้บริการทั้งการให้คำปรึกษาเรื่องโรคพิษสุนัขบ้าและให้บริการตรวจรักษาผู้ถูกสัตว์กัดด้วยการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าและเป็นสถานศึกษาดูงานด้านการดูแลรักษาโรคพิษสุนัขบ้าให้กับบุคลากรทางการแพทย์จากทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ สำหรับท่านใดที่สนใจ สถานเสาวภา สภากาชาดไทย คลินิกเสริมภูมิคุ้มกันและอายุรศาสตร์การท่องเที่ยว คลินิกป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า และคลินิกพิษจากสัตว์ เปิดให้บริการวันจันทร์-วันศุกร์ เวลา 08.30 – 16.30 น. สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่โทร 0 2252 0161
ที่มา: สถานเสาวภา สภากาชาดไทย
